Bu yazımızda Orhan ÖZYURT tarafından kaleme alınan HAP BİLGİLER KİTAP SERİSİNİN 3’üncüsü olan FİYAT FARKI Kitabı’nı inceleyeceğiz.
Orhan ÖZYURT tarafından yazılan ve Kamu İhale Kanunu ile Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu çerçevesinde fiyat farkı uygulamalarını ele alan bu kitap, yapım işleri, hizmet alımları ve mal alımları kapsamında ortaya çıkan fiyat farklarının hesaplanması, uygulanması ve yasal düzenlemeleri hakkında detaylı bilgiler içermektedir. Özellikle ekonomik dalgalanmaların sözleşme süreçleri üzerindeki etkisi ve sözleşme sürecinde fiyat farkı verilmesinin artıları-eksileri, güncel mevzuat değişiklikleri ile fiyat farkı hesaplamalarında endekslerin ve katsayıların doğru kullanımı gibi konular mevzuat karmaşıklığından çıkarılarak anlaşılır bir dilde açıklanmaktadır. Kitap, doğrudan temin alımları, hakediş düzenlemeleri, revize iş programları ve yeni fiyat tespiti gibi uygulama detaylarına da değinerek, ilgili tüm paydaşlara rehber olmayı amaçlamaktadır.
AMP AKADEMİ YAYINLARI tarafından Ağustos 2025’te birinci baskısı yapılan “Hap Bilgilerle Fiyat Farkı Uygulamaları”, kitabı kamu ihale uygulamalarında fiyat farkı hesaplamalarına dair derinlemesine ve pratik bilgileri içeren bir rehber niteliğindedir. Alanındaki en güncel içeriğe sahip bu kitapta, 30 Temmuz 2025 tarihli ve 32971 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan ve 01.09.2025 tarihinde yürürlüğe girecek olan son mevzuat değişiklikleri de detaylı biçimde ele alınmıştır.
Kapsamlı ve Uygulanabilir Bir Yaklaşım
Bu eser, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu çerçevesinde şekillenen fiyat farkı uygulamalarını; mevzuat, tebliğler, kurul kararları ve uygulama esasları ışığında teknik, sade ve uygulanabilir bir formatta sunmak üzere hazırlanmıştır. Kitabın temel amacı, kamu kaynak yönetiminde, sözleşme denetiminde ve ihale süreçlerinde doğruluğu, mevzuata uygunluğu ve şeffaflığı sağlamaktır.
Bu çalışma, ihale sürecine dair bilgi eksikliklerini gidermeye, yanlış uygulamalardan doğabilecek kamu zararlarını önlemeye ve yüklenici nezdinde hak kayıpları oluşmasını engellemeye yardımcı olarak, öngörülebilir bir sözleşme yönetimi sağlamayı amaçlamaktadır.
Kimlere Hitap Etmekte?
Kitap, sahadaki teknik detaylara açıklık getirmeyi hedefleyen bir uygulama rehberi olarak öne çıkmaktadır. Bu özelliğiyle; kontrol mühendislerinden yüklenici temsilcilerine, ihale hazırlık birimlerinden mali işler uzmanlarına kadar geniş bir kullanıcı kitlesine hitap etmektedir.
Kitapta Neler Bulacaksınız?
“Hap Bilgilerle Fiyat Farkı Uygulamaları” adlı bu kapsamlı eserde, fiyat farkı hesaplamalarının tüm detayları, bu işi ilk defa yapacak kişilerin bile anlayabileceği sadelikte ele alınmıştır. Uygulama sürecinde tereddüt edilen tüm konulara cevap verecek niteliktedir. Aşağıda başlıklar halinde belirtilmiş olan konular kitapta detaylı biçimde ele alınmıştır;
Sözleşme Türlerine Göre Fiyat Farkı Uygulamaları: 4735 sayılı Kanun kapsamındaki yapım, hizmet alım ve mal alımı sözleşmelerinde fiyat farkı uygulamaları ayrı ayrı incelenmektedir.
Özel Alım Yöntemlerinde Fiyat Farkı: Doğrudan temin ve istisna alımlarında fiyat farkı uygulamalarına yer verilmektedir. Doğrudan temin alımlarında fiyat farkı hesaplanabilmesi için onay belgesinde ve sözleşmede açık düzenleme bulunması ve piyasa fiyat araştırmasında bu hususun belirtilmesi gerektiği vurgulanmıştır.
İdari Şartname ve Sözleşme Düzenlemeleri: İhale dokümanlarının hazırlanması, idari şartname ve sözleşme arasındaki uyumsuzluk durumları ile bu durumlarda yapılması gereken işlemler, belgeler arası öncelik sıralaması açıklanmaktadır.
EKAP İşlem Adımları: Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) üzerinden fiyat farkı işlemlerinin nasıl yürütüleceği adım adım gösterilmektedir. EKAP’ta yapılan düzenlemeler idari şartname ve sözleşme maddelerine otomatik olarak aktarılmaktadır.
Sabit Katsayılar ve Endekslerin Belirlenmesi: Fiyat farkı hesabında kullanılacak sabit katsayıların (ağırlık oranları) ve endekslerin belirlenmesi zorunluluğu detaylandırılmaktadır. Bu katsayıların toplamının bire (1.00) eşit olması gerektiği ve işin niteliğine uygun olarak belirlenmesi zorunluluğu vurgulanmaktadır. Eksik veya hatalı belirlemelerde Kamu İhale Kurumu (KİK) ve Yüksek Fen Kurulu (YFK) kararları ışığında nasıl hareket edileceği açıklanmaktadır.
Fiyat Farkı Hesaplama Formülleri: Fiyat farkı hesaplama formülü (F = An x B x (Pn – 1)) ve Pn katsayısının nasıl hesaplandığı ayrıntılı olarak ele alınmaktadır.
Özel Durumlar ve Hesaplamalar:
- Revize iş programları (01.09.2025 sonrası ihalelerdeki önemli değişiklik), akaryakıt fiyat farkı (EPDK satış fiyatlarının KDV hariç ortalamasının kullanımı).
- İhzarat ve avans ödemeleri (avans tutarının An değerinden düşülmesi).
- Cezalı çalışma ve süre uzatımı durumlarında fiyat farkı hesaplamaları (düşük endeks esasının uygulanması). 01.09.2025 sonrası ihalelerdeki önemli değişiklik.
- Hakediş Düzenlemeleri:
- 01.09.2025 sonrası ihalelerdeki değişiklikler.
- Geçici hakediş raporlarının her ayın ilk beş iş günü içinde düzenlenmesi ve yüklenicinin başvurmaması halinde idarece aynı ay içinde tek taraflı olarak düzenlenmesi zorunluluğu
- Bir ay içinde birden fazla hakediş düzenlenmesi ve endekslerin belli olmaması durumunda, bir önceki aya ait endeksler kullanımı ve uygulama ayı endeksleri belli olduğunda düzeltme.
- Yeni Birim Fiyat Tespiti:
- Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22. maddesi kapsamında yeni birim fiyat tespiti,
- 01.09.2025 tarihi ve sonrası ilan edilen ihalelerde kritik değişiklikler
Hizmet Alımlarına Özel Durumlar: İşçilik maliyetlerindeki değişiklik fiyat farkı, asgari ücret artışından kaynaklanan hakediş fiyat farkı damga vergisi, kısa vadeli sigorta kolları prim oranları gibi hizmet alımı sözleşmelerine özgü detaylar. Belirli hizmet türlerinde fiyat farkı ödenmeyeceği belirtilmiştir (örneğin, kısa süreli hizmetler, sigorta, muhasebe, mali ve hukuki danışmanlık hizmetleri).
Mal Alımlarına Özel Durumlar: Elektrik, akaryakıt ve doğalgaz alımları gibi spesifik mal alımı türlerinde fiyat farkı hesaplamalarında dikkat edilmesi gereken hususlar. Mal alımlarında sözleşme süresine bağlı bir zorunluluk olmaksızın fiyat farkı düzenlemesi idarenin takdirindedir.
Geçici Maddeler Uygulamaları: 4735 sayılı Kanunun Geçici Madde 5, 6 ve 7 uygulamaları, ek fiyat farkı ve süre uzatımı koşulları, uygulama dönemleri, KİK kararları ile detaylıca incelenmektedir.
Yenilenen Mevzuat ve Uygulama Esasları
Kitap, özellikle 30.07.2025 tarihli ve 32971 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan mevzuat değişikliklerini ve bunların uygulamaya etkilerini ayrıntılı biçimde ele almaktadır. Ayrıca, bu değişikliklerin önceki mevzuat hükümleri ile karşılaştırmaları yapılarak uygulayıcılara yol gösterici açıklamalar ve örnekler sunulmuştur. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından aylık yayımlanan yurt içi üretici fiyat endeksleri (Yİ-ÜFE) ve tüketici fiyat endeksleri (TÜFE) tabloları, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından yayımlanan akaryakıt satış fiyatları gibi güncel verilere ve bunların fiyat farkı hesaplamalarındaki kullanımına ilişkin bilgiler titizlikle aktarılmıştır.
Sonuç
“Hap Bilgilerle Fiyat Farkı Uygulamaları”, kamu ihale süreçlerinde yer alan tüm paydaşlar için fiyat farkı hesaplamaları konusunda başvurulacak temel bir kaynak olma potansiyeli taşımaktadır. Mesleki sorumluluğun bir gereği olarak hazırlanan bu çalışma, hem teorik mevzuat aktarımını hem de uygulama rehberliği niteliğini bir araya getirerek, sektördeki herkesin karşılaştığı sorunlara mevzuata uygun profesyonel çözümler sunmaktadır. Orhan ÖZYURT’un uzmanlığıyla hazırlanan bu kitap, karmaşık fiyat farkı mekanizmalarını anlaşılır kılarak, kamu satın alma süreçlerine önemli bir katkı sağlayacaktır.
Kitap içeriğini incelemek ve satınalmak için tıklayabilirsiniz