Hazırlanan bu makalede yapım işlerinde idare ve yüklenici anlaşmazlıkları ile bu anlaşmazlıkların çözümünde yetkili kılınan Yüksek Fen Kuruluna yapılacak başvurular mevzuat çerçevesinde açıklanmaya çalışılmıştır.
1.Giriş
20 Şubat 2020 tarihli ve 31045 sayılı resmî gazetede 7221 Sayılı “Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” yayımlanmıştır. Yayımlanan bu kanunun 30 ve 31 inci maddeleri ile 4735 sayılı Kamu ihaleleri sözleşmeleri Kanununa aşağıda yer verilen ek maddeler eklenmiştir.
“Yüksek Fen Kurulu Başkanlığı
EK MADDE 1 – Bu Kanuna göre düzenlenecek yapım ve yapım ile ilgili danışmanlık hizmet işlerine ilişkin sözleşmelerin uygulanmasında; sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işlerin fiyatının tespiti, ihale dokümanını oluşturan belgeler arasındaki uyumsuzluk, iş programı ihtilafları, fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması, sürenin uzatılması ve ödenek aktarılması, geçici ve kesin kabul işlemleri, gecikme halinde uygulanacak cezalar, yaptırılabilecek ilave işler ve iş eksilişlerinde sözleşme anlaşmazlıklarını incelemede Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bünyesinde yer alan Yüksek Fen Kurulu Başkanlığı görevli ve yetkilidir.”
“Sözleşme uygulamalarına yönelik itiraz başvuruları ve anlaşmazlıkların çözümü
EK MADDE 2 – Yüklenici veya idareler, sözleşmenin uygulanmasından kaynaklanan anlaşmazlıklar nedeniyle yargılama veya Sayıştay incelemesine konu edilmemiş olmak şartıyla anlaşmazlığın çözümü için Yüksek Fen Kuruluna başvurabilirler. Yüklenici itirazları, sözleşmeyi düzenleyen idarelere, kesin kabul aşaması tamamlanıncaya kadar yazılı olarak yapılır. Bu itirazlar, ilgili idareler tarafından en geç otuz gün içinde Yüksek Fen Kuruluna gönderilir. Yüksek Fen Kurulu, itirazları en geç altmış gün içinde bu Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine göre inceleyerek karara bağlar ve bu kararlar ilgili idarece uygulanır.”
Eklenen bu ek maddeler ile yapım işlerinde sözleşme anlaşmazlıklarının yargılama veya Sayıştay incelenmesine konu edilmemiş olanların çözüme kavuşturulmasına ilişkin yetki Yüksek Fen Kurulu Başkanlığına verilmiştir.
2. 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa göre düzenlenecek yapım ve yapım ile ilgili danışmanlık hizmet işlerine ilişkin sözleşmelerin uygulanmasında sözleşme anlaşmazlıklarını incelemede görevli Yüksek Fen Kurulu Başkanlığının yetkileri
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa eklenen ve yukarıda belirtilen ek maddelere göre yapım ve yapım ile ilgili danışmanlık hizmet işlerine ilişkin sözleşmelerin uygulanmasında aşağıda yer verilen sözleşme anlaşmazlıklarını incelemede Yüksek Fen Kurulu Başkanlığı görevli ve yetkilidir.
Buna göre Yüksek Fen Kurulunun yetkili olduğu sözleşme anlaşmazlıklarına aşağıda belirtilmiştir.
- Sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işlerin fiyatının tespiti
- İhale dokümanını oluşturan belgeler arasındaki uyumsuzluk
- İş programı ihtilafları
- Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması
- Sürenin uzatılması
- Ödenek aktarılması
- Geçici ve kesin kabul işlemleri
- Gecikme halinde uygulanacak cezalar
- Yaptırılabilecek ilave işler ve iş eksilişleri
Ayrıca, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yüksek Fen Kurulu Başkanlığının Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin; 5. Maddesinde Başkanlığın görevleri arasında da yukarıda belirtilen kanun maddesinde yer alan hususlar aynı şekilde belirtilmektedir. Buna göre;
“Kamu kurum ve kuruluşlarınca yapım ve yapım ile ilgili danışmanlık hizmet işlerine ilişkin sözleşmelerin uygulanmasında; sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işlerin fiyatının tespiti, ihale dokümanını oluşturan belgeler arasındaki uyumsuzluk, iş programı ihtilafları, fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması, sürenin uzatılması ve ödenek aktarılması, geçici ve kesin kabul işlemleri, gecikme halinde uygulanacak cezalar, yaptırılabilecek ilave işler ve iş eksilişlerinde sözleşme anlaşmazlıklarını ilgili idarenin talebine istinaden inceleyip karara bağlamak” Yüksek Fen Kurulu Başkanlığının görevleri arasında belirtilmiştir.
Bu çerçevede öncelikle sözleşmelerin uygulanması sürecinde ortaya çıkan bu ve benzeri anlaşmazlıkların çözümünde esas olan sözleşme tarafı olan idareler ile yüklenicilerin ihale mevzuatı çerçevesinde sorunu çözüme kavuşturmalarıdır.
Ancak, İdareler ile yükleniciler arasında anlaşmanın sağlanamadığı durumlarda ise anlaşmazlığın incelenmesi ve çözüme kavuşturulmasında başvurulabilecek yetkili merci Yüksek Fen Kurulu Başkanlığıdır.
Burada anlaşmazlıkların çözümünde Yüksek Fen Kuruluna başvuru dava açılmadan önceki tüketilmesi zorunlu idari başvuru olarak belirlenmediğinden dolayı yükleniciler tarafından anlaşmazlık için idarelerden kurula başvuru yapılmasını talep etmeden bu anlaşmazlıkları doğrudan yargı mercilerinde de dava konusu edebilirler.
3. Yapım işlerine ilişkin sözleşme anlaşmazlıkların çözümüne ilişkin görevli olan Yüksek Fen Kuruluna başvuru ve karar süreçleri
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa eklenen ek-2. Maddede; yüklenici tarafından itirazların sözleşmeyi düzenleyen idareye kesin kabul’den önce yazılı olarak yapılması gerektiği düzenlenmiştir. Yükleniciler tarafından yapılan bu itirazlarının ilgili idare tarafından en geç otuz gün içinde de Yüksek Fen Kurulu Başkanlığına gönderilmesi gerekmektedir.
Yapım İşlerine ilişkin sözleşmelerin uygulanmasında Sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işlerin fiyatının tespitine ilişkin Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22. Maddesinin 4. fıkrasında ayrıca bir düzenlemeye yer verilmiştir. Buna göre; yeni birim fiyatın idarelerin ve yüklenicilerin birlikte YİGŞ’nin 22. maddesinde belirtilen usullerden biri ile tespit edilerek düzenlenen tutanağın idarenin onayına sunulacağı ve otuz gün zarfında idarece onaylanarak geçerli olacağı, Yeni fiyat tespitinde yüklenici ile uyuşulamaz ise, fiyat tutanağı idare tarafından onaylanmaksızın, taraflarca anlaşmazlık tutanağının düzenleneceği ve bu anlaşmazlığın idare tarafından on gün içerisinde Yüksek Fen Kurulunca belirlenen usul ve esaslara uygun olarak anılan Kurula intikal ettirileceği düzenlemiştir.
Sözleşme tarafı olan ilgili idareler tarafından gerekli bilgi ve belgelerin eksiksiz olarak Yüksek Fen Kurulu Başkanlığına intikal ettirilmesinden itibaren 60 gün içerisinde anlaşmazlık Yüksek Fen Kurulu tarafından karara bağlanmaktadır.
Burada özellikle bir hususa değinmek faydalı olacaktır. Yapım İşleri Genel Şartnamesinde yer verilen düzenleme gereği yapım işlerinde kesin hakediş raporu; kesin hesapların ve kesin kabul tutanağının idarece onaylanmasından sonra, bunlara ilişkin onay tarihlerinin sonuncusundan başlamak üzere en çok otuz gün içinde düzenlenmelidir. Bu düzenlemeden farklı olarak kesin hakediş raporunun kesin kabul öncesinde onaylanması halinde Yüksek Fen Kurulu tarafından anlaşmazlık konusu ile ilgili görüş veya karar verilmemektedir. Bu nedenle kurula yapılacak başvurularda bu hususunda dikkate alınması gerekmektedir.
4. Yapım işlerine ilişkin sözleşme anlaşmazlıkların çözümüne ilişkin görevli Yüksek Fen Kuruluna başvuru şekilleri
Yüksek Fen Kuruluna başvuru şekilleri ile ilgili olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yüksek Fen Kurulu Başkanlığının Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin “Başvuru usulü” başlıklı 13. maddesinin aşağıda belirtilen fıkralarında yapılacak olan başvurularda dikkat edilmesi gereken hususlar, başvuruların ne şekilde yapılacağı ve başvuru esnasında istenen bilgi ve belgelerin neler olduğuna ilişkin bilgilere yer verilmiştir.
Buna göre; yapım işlerinde sözleşmenin uygulanması sürecinde oluşan anlaşmazlıklar ile ilgili olarak Yüksek Fen Kuruluna yapılacak müracaatlarda aşağıdaki usul ve esaslara uyulması gerektiği düzenlenmiştir.
Öncelikle yukarıda ifade edilen anlaşmazlık konularına ait başvuruların, iş süreçlerine uygun olarak yapılması esastır.
İdarelerin anlaşmazlık ile ilgili inceleme ve karar talep yazısına, anlaşmazlık konusu işe ait aşağıda belirtilen bilgi ve belgelerin birer suretleri eklenmelidir.
- İmzalanan sözleşme,
- İhale dokümanları,
- Görüş sorulan konuya dair gerekçeli dayanakları belirtilen idarenin görüşü
- Yüklenicinin anlaşmazlık konusu ile ilgili beyan ve itirazları
- İşe ait diğer bilgi ve belgeler
Sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işlerin fiyatının tespiti anlaşmazlıklarında da ilgili yönetmelikte yer alan esaslara uyulmalıdır. Ayrıca yeni fiyat uyuşmazlığının sebebini teşkil eden hususlar hakkında taraflarca ileri sürülen gerekçeler ile kendilerine göre olması gereken fiyatları belirtecek şekilde düzenlenmiş anlaşmazlık tutanağı, yüklenici ve idarece ayrı ayrı hazırlanmış ve idarece onaylanmamış fiyat tespit tutanakları ile bunlara ilişkin analiz belgeleri talep yazısına eklenir. Anlaşmazlık tutanağı ve fiyat tespit tutanaklarının, Yüksek Fen Kurulu Başkanlığının Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğinin ekinde yer alan Ek-1 ve Ek-2 standart formlara uygun olması zorunludur. Bu bilgi ve belgeler gerektiğinde Yüksek Fen Kurulu Başkanlığınca yükleniciden de istenebilir.
Özetlemek gerekirse Yüksek Fen Kurulu Başkanlığına yapılacak başvurular Yüksek Fen Kurulu Başkanlığının Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin “Başvuru Usulü” başlıklı 13’üncü maddesine uygun olarak idareler tarafından yapılmalıdır. Kamu kurum ve kuruluşlarınca yapım ve yapım ile ilgili danışmanlık hizmet işlerine ilişkin olarak akdedilen sözleşmelerin yürütülmesinden doğan anlaşmazlıklar hakkında başvurulara dair idare talep yazısına, anlaşmazlık konusu işin ihale doküman CD’si, sözleşmesi ile hakkında görüş sorulan konuya dair eklerinin, konu ile ilgili diğer belgelerin, yüklenicinin beyan ve itirazlarına dair belgelerin birer suretleri eklenmelidir. Ayrıca talep yazısında veya ekinde, talepte bulunan idarenin konuya dair görüşleri, gerekçeli dayanakları ile birlikte açık olarak belirtilmesi önemlidir.
4.1.Yüklenicinin anlaşmazlık konusu ile ilgili beyan ve itirazları
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yüksek Fen Kurulu Başkanlığının Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin “Başvuru usulü” başlıklı 13. maddesinin yukarıda belirtilen açıklamalarında yer verildiği üzere, idare tarafından Yüksek Fen Kuruluna gönderilen anlaşmazlık ile ilgili inceleme ve karar talep yazısına yüklenicinin anlaşmazlık konusu ile ilgili beyan ve itirazlarının da eklenmesi gerekmektedir.
Diğer bir husus ise yeni fiyat uyuşmazlığında; uyuşmazlığın sebebini teşkil eden hususlar hakkında taraflarca ileri sürülen gerekçeler ile kendilerine göre olması gereken fiyatları belirtecek şekilde düzenlenmiş anlaşmazlık tutanağı, yüklenici ve idarece ayrı ayrı hazırlanmış ve idarece onaylanmamış fiyat tespit tutanakları ile bunlara ilişkin analiz belgelerinin talep yazısına eklenmesi gerektiğidir. Özellikle Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 22. maddesinde yer alan, “Yeni fiyat tespitinde yüklenici ile uyuşulamaz ise, Yüksek Fen Kurulu tarafından tespit edilen fiyatın iki tarafça kabulü zorunludur.” hükmü gereği idarelerle birlikte yükleniciler tarafından da fiyat tespit tutanağının oluşturulması önem arz etmektedir.
Süreç içerisinde görülen Yüksek Fen Kurulunca belirlenen usul ve esaslara uygun olarak Kurula intikal ettirilmeyen durumlarda kurul tarafından herhangi bir görüş veya karar verilmediğidir.
Yükleniciler tarafından yeni fiyat dışındaki anlaşmazlık konuları ile ilgili beyanlarının anlaşılır olması ile beyanlarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgelerin kurula intikal edilmek üzere idareye sunulması ve idare tarafından da bunların eksiksiz olarak kurula intikal edilmesi, kurulun sağlıklı ve hızlı karar vermesini sağlayacaktır.
Yeni fiyat anlaşmazlıklarında ise Yüksek Fen kurulu tarafından belirlenen fiyatların hem idareleri hem de yüklenicileri bağlayıcılığı dikkate alındığında; kurul tarafından yeni fiyat belirlemesinin yapılabilmesi için gerek idareler tarafından gerekse yükleniciler tarafından kendilerine göre olması gereken fiyatları belirtecek şekilde düzenlenmiş anlaşmazlık tutanağı ile yüklenici ve idarece ayrı ayrı hazırlanmış fiyat tespit tutanakların hazırlanmış ve kurula intikal edilmiş olması gerekmektedir.
5. Yüksek Fen Kurulu Başkanlığına başvurulamayacak durumlar
Mevcut mevzuat düzenlemeleri gereği aşağıda belirtilen durumlarda Yüksek Fen Kuruluna başvurulamaz, başvurulması halinde kurul tarafından görüş ve karar verilmemektedir.
- Yeni fiyat yüklenici ile birlikte tespit edilerek düzenlenen tutanağın idarece onaylanarak geçerlilik kazanmış olması,
- Yargı mercilerine intikal etmiş veya Sayıştay incelemesine konu olmuş anlaşmazlıklar hakkında idarelerce kurula müracaatta bulunulmaz, bulunulmuş ise Kurul tarafından görüş ve karar verilmez.
- Yüksek Fen Kurulu Başkanlığının 4735 sayılı kanunda ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yüksek Fen Kurulu Başkanlığının Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte yer alan görevleri dışında kalan konularda Yüksek Fen Kuruluna başvuru yapılmamalıdır.
6. Yüksek Fen Kurulu Başkanlığı’na başvuru yapabilecekler
Yüksek Fen Kurulu Başkanlığının Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik ile 4735 sayılı kanun düzenlemeleri gereği Yüksek Fen Kurulu Başkanlığına sadece sözleşmenin tarafı kamu idareleri tarafından başvuru yapabilmektedir.
Yükleniciler tarafından yapılan başvurular kurul tarafından kabul edilmemektedir. Ancak, yüklenicilerin üyesi oldukları çatı dernekleri, birlikleri veya sendikaları vasıtayla yapılan genel nitelikteki sorulara ilişkin başvurular kabul edilerek görüş verilmektedir.
Bu çerçevede anlaşmazlık konuları ile ilgili olarak;
- İdareler doğrudan,
- Yükleniciler ise sözleşme yaptıkları idareler vasıtasıyla, Yüksek Fen Kuruluna başvurabilirler.
7. İdarelerin anlaşmazlık konularının yüklenicilerin talebi olması halinde Yüksek Fen Kuruluna intikal ettirilmesi zorunluluğu
İdarelerin anlaşmazlık konularını yüklenicilerin talebi olması halinde Yüksek Fen Kuruluna intikal ettirilmesi zorunlu olup, Yüksek Fen Kurulunun 29.07.2020 tarihli görüş yazısında konuya ilişkin;
“…yargılamaya veya Sayıştay incelemesine konu olmuş uyuşmazlıklar hariç, yüklenici itirazının Yüksek Fen Kurulu’na en geç otuz gün içerisinde gönderilmesi hususunda idarenin bağlı yetki ile hareket etmek mecburiyetinde olduğu, daha açık bir ifade ile itirazların en geç otuz gün içerisinde gönderilip gönderilmemesine ilişkin ilgili idarelere hiçbir şekilde takdir hakkı tanınmadığı, itirazları gönderme dışında hukuken geçerli bir sebep olmaksızın bekletme veya göndermeme gibi başkaca bir işlem yapma hak ve yetkisinin bulunmadığı ortadadır.
Otuz günlük süre, azamî süre olup, itirazın gönderilmesi için hukuken geçerli bir sebep olmaksızın oluşacak gecikme ilgili kamu görevlilerinin 4735 sayılı kanunun “Görevlilerin ceza sorumluluğu” başlıklı 28 inci maddesi hükümlerine göre disiplin ve ceza hükümleri bakımından sorumluluğuna yol açabilecektir.
Sonuç olarak, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun Ek 2 nci maddesine istinaden ilgili idareye yapılan yüklenici itirazının, Kanun Koyucunun iradesi doğrultusunda otuz günlük süre geciktirilmeksizin Kurula gönderilmesi hukukî bir mecburiyet olup, aksi uygulama Kanun’u uygulamama, başka bir ifade ile kanunun üstü kapalı bir biçimde geçersiz zımni red manasına gelecektir ki böylesine ağır bir fiilin ilgili kamu görevlileri bakımından ciddi yaptırımlara sebebiyet vereceği değerlendirilmektedir.” denilmektedir.
Bu çerçevede yüklenici taleplerinin Yüksek Fen Kuruluna idareler tarafından intikal ettirilmesi zorunluluğu bulunmaktadır. Yapılan mevzuat düzenlemelerinde idarelere bu konuda takdir yetkisi verilmemiştir. Ayrıca yüklenicilerin doğrudan Yüksek Fen Kuruluna başvurma imkânı olmadığından, idarelerce bu taleplerin karşılanmaması durumunda mevzuatla getirilmiş bir hakkın engellenmesi söz konusu olacaktır. Bu nedenle idareler tarafından anlaşmazlık konularının yüklenicilerin talebi ile Yüksek Fen Kuruluna intikal ettirmesi gerekmektedir.
8. Yüksek Fen Kurulu Kararlarının Bağlayıcılığı
- Yapım İşleri Genel Şartnamesi ile 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 112’nci maddesinde yer alan düzenlemeler uyarınca Yeni fiyat tespitine yönelik anlaşmazlığa ilişkin alınan kurul kararlarında tespit edilen yeni fiyatlar, kesin ve sözleşmenin iki tarafı olan idare ve yükleniciler için bağlayıcıdır.
- 4735 sayılı kanunun Ek 1. Maddesi kapsamındaki anlaşmazlık konuları ile ilgili yapılan başvurular için alınan kurul kararları sözleşmeye taraf olan ilgili idare tarafından uygulanmak zorundadır.
- Kurul kararlarının, karara ilişkin sözleşmeye taraf olmayan idareleri veya yüklenicileri bağlayıcı bir yönü bulunmamakla birlikte sözleşme anlaşmazlıklarının çözümünde kurul kararları doğrultusunda hareket edilmesi anlaşmazlıkların yargıya intikal ettirilmeden zamanında çözüme kavuşturularak yanlış veya eksik uygulamaların yapılmaması açısından da yararlı olmaktadır. Nitekim Yüksek Fen Kurulu Başkanlığınca sıkça sorulan sorular kısmında “Yüksek Fen Kurulu karar ve görüşleri emsal alınarak uygulama yapılabilir mi?” Sorusuna aşağıdaki cevap verilmiştir. “Yüksek Fen Kurulu karar ve görüşleri, taleple ilgili işe ait sözleşme ve ekleri hükümlerine göre somut bir olaya dayalı olarak iş bazında ihdas edilmektedir. Bu nedenle, Başkanlığımıza yapılan başvurularda daha önce alınmış olan karar veya görüşlerimizin emsal gösterilmesinin, her zaman için uygun sonuç vermeyeceğinin bilinmesi gerekmektedir.”
- Yüksek Fen Kurulu karar ve görüşleri, ilgili işe ait sözleşme ve ekleri hükümlerine göre somut bir olaya dayalı olarak iş bazında ihdas edilmekte ve yalnızca talep konusu işle ilgili anlaşmazlığın taraflarını bağlayıcı olmaktadır. Bu nedenle Yüksek Fen Kurulu karar ve görüşleri “olaya münhasır olma” niteliğindedir.
9. Yüksek Fen Kuruluna görüş için başvuru yapılması
4735 sayılı kanunun Ek 1. Maddesi kapsamında bulunmayan ve Ek 2.madde 2’ye göre de Yüksek Fen Kuruluna başvurulması söz konusu olmayan konular hakkında 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 112’nci maddesinde yer alan düzenlemeler uyarınca kamu kurum ve kuruluşlarınca görüş alınmak üzere de Yüksek Fen Kuruluna başvurulması mümkündür.
Cumhurbaşkanlığı kararnamesinde yer alan düzenlemeler aşağıda belirtilmiştir.
“Yüksek Fen Kurulu Başkanlığı
MADDE 112 – (1) Yüksek Fen Kurulu Başkanlığının görev ve yetkileri şunlardır:
- a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca yapım ve yapım ile ilgili danışmanlık hizmet işlerine ilişkin olarak akdedilen sözleşmelerin yürütülmesinden doğan yeni fiyat tespiti anlaşmazlıkları hariç olmak üzere diğer anlaşmazlıkları ilgili idarenin talebine istinaden inceleyip karara bağlamak ve yeni fiyat tespiti anlaşmazlıklarında ise tarafları bağlayacak şekilde fiyatı kesin olarak tespit etmek,
……
ç) Plan, çevre, yapım ve yapımla ilgili hizmet işlerine ilişkin konularda kamu kurum ve kuruluşları ile yapı kooperatiflerine görüş vermek,”
Burada özetle ifade etmek gerekirse; Yüksek Fen Kurulu başkanlığınca 4735 sayılı kanunun Ek 1. Maddesi kapsamında bulunmayan ve Ek 2.madde 2’ye göre de Yüksek Fen Kuruluna başvurulması söz konusu olmayan konular hakkında karar tesis edilmemekle birlikte 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 112’nci maddesinde yer alan düzenlemeler uyarınca görüş ihdas edilebilmektedir.
10.Yüksek Fen Kurulunun 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununu kapsamındaki sözleşmelerin uygulanmasına ilişkin görev ve yetkileri ile ilgili öneriler.
Öncelikle şunu ifade etmek isterim ki 4735 sayılı Kamu ihaleleri sözleşmeleri Kanununa eklenen ek maddeler ile yapım ve yapım ile ilgili danışmanlık hizmet işlerine ilişkin sözleşmelerin uygulanmasında; herhangi bir yargılama veya Sayıştay incelenmesine konu edilmemiş sözleşme anlaşmazlıklarının incelenmesinde Yüksek Fen Kurulu Başkanlığı gibi kamusal bir otoritenin görevli ve yetkili olarak belirlenmesi önemli ve değerli bir düzenlemedir. Ancak, bu düzenleme ile birlikte sözleşme süreci içerisinde kurul kararlarının bağlayıcılığının artırılması ile alınan bu kararları daha etkili bir şekilde uygulanmasının sağlanması açısından aşağıdan ifade ettiğim hususlar faydalı olacağı kanaatindeyim.
- Kamu İhale Kurumunun sahip olduğu gibi kamu tüzel kişiliğine haiz olması ve idari ve malî özerkliğe sahip olmasının sağlanması açısından Yüksek Fen Kurulunun veya benzeri bir kurulun Kamu İhale Kurumu bünyesinde oluşturulması, (burada yapım işleri için teknik bir kurul, mal alımları ile hizmet alımları içinde farklı bir kurul oluşturulabilir.)
- 4735 sayılı kanunun Ek 1. Maddesi kapsamında bulunan anlaşmazlık konularının genişletilmesi,
- Kamu İhale Kurumu bünyesinde oluşturulacak bu kurulun yapım ve yapım ile ilgili danışmanlık hizmet işlerine ilişkin sözleşmelerin uygulanmasının dışında mal alımları ve hizmet alımları işlerine ilişkin sözleşmelerin uygulanmasındaki sözleşme anlaşmazlıklarını da incelemede görevli ve yetkili kılınması,
- Yüksek Fen Kurulu kararlarının tamamının Kamu İhale Kurulu kararlarında olduğu gibi paylaşıma açılması, bunun yapılması uygulamada birliği sağlayarak anlaşmazlık konularının azalmasını, dolayısıyla da kurula yapılacak başvuruların azalmasını sağlayacaktır. (Mevcut durumda Kurulda Görüşülen Konular karar detayı verilmeden idare bilgisi ile başvuru konusu işin bilgisi paylaşılmaktadır.)
- Yüksek Fen Kuruluna başvurunun sadece idareler üzerinden yapılmasına ilişkin düzenlemede değişiklik yapılarak yükleniciler tarafından da başvuru yapılmasının sağlanması, (4735 sayılı kanunda açıkça ifade edilen sözleşmenin taraflarının eşitliği ilkesine uygun olacaktır.)
- Yüksek Fen Kuruluna başvurunun ihale sürecindeki şikayet ve itirazen şikayet başvurularında olduğu gibi sözleşme sürecindeki anlaşmazlıklarda dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru olarak belirlenmesi, Kararların uygulanmasına ilişkin zorunluluğun açıkça düzenlenmesi, kararların idarelerce uygulanmasına yönelik sürelerin belirlenmesi ve kararların yüklenicilere tebliğ edilmesi sağlanması,
- Yüksek Fen Kurulu kararlarında; alınan kararlara karşı başvuru yolları ile süreleri belirtilmediğinden dolayı, Kamu İhale Kurumu tarafından verilen kararlarda olduğu gibi Yüksek Fen Kurulu kararlarının da Türkiye Cumhuriyeti Mahkemelerinde dava konusu edilebilir olmasının sağlanması ve bu davalarında öncelikle görülmesinin sağlanması, burada yapılacak düzenleme kamu ihale kurulu kararlarında olduğu gibi alınan Yüksek Fen Kurulu kararlarının da iptal edilebilirliğinin sağlanarak anlaşmazlık konusu yargıya taşınmadan Yüksek Fen Kurulu tarafından konunun yeniden değerlendirilmesi sağlanabilir.
Kaynaklar
- Kamu İhale Mevzuatı
- Yüksek Fen Kurulu Başkanlığının Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik
AMP Akademi yayınlarından Haziran 2022’de “Hap Bilgilerle Yapım İşleri İhaleleri” kitabımız çıkmış olup, kitapta buna benzer 155 adet Hap Bilgiye ulaşabilirsiniz.
Kitap hakkında detaylı bilgi edinmek ve satın almak için aşağıda yer verilen bağlantıyı kullanabilirsiniz.